Het is prachtig om te zien hoe een peuter ontdekt dat hij/zij een Ik is en wel door noemen van zijn/haar naam: Didi trommelen, Didi koekje. In een volgende fase ontstaat het IK-besef, Ik wil, jij en mij.
Je suis… IK ben. Wie ben je? Het kind mag tot aan zijn volwassenheid nog een hele ontwikkeling doormaken om tot een zelfbewust en zelfverantwoordelijk persoon te worden. ‘Doel van de opvoeding is de persoonlijke vrijheid en de opvoeding tot personen die achter hun morele oordelen kunnen staan’ (Langeveld).
De opvoeding, thuis en in de maatschappelijke context (w.o. de school) is gericht het kind te helpen mondig te worden, dat wil zeggen, in staat tot bekwaam en moreel en betrouwbaar deelnemen aan samenleving en zelfvorming. Ik ben…is altijd in relatie tot naasten en de maatschappelijke omgeving.
De school/opleidingen zijn cruciale oefenplaatsen om ethiek en morele empathie, moreel redeneren en moreel gedrag te bespreken. Als een Ik een eiland wordt en geen deel wil uitmaken van een WIJ-land, dan erodeert de democratie.